Eta bai. Amama pelikulak eman du
solas egiteko aitzakiarik. Filmak hainbat bizimoldeko jendea ukituko duela
iruditzen zait. Nagusiki, jorratzen den oinordetzaren harira halako egoera bat
bizitzen ari dena edo hartatik pasatutakoa, ispilutuko baitzaio baserriari
eusteko gurasoek hautatua izatea zer den eta beste bide bat aukeratzeko bidegurutze
triskantzatsuan egoteak zer pairarazten duen.
Bestetik, baserriaren munduan sortua eta hezia dena, baina hartatik aldatua
dena ere (faktore ugari tarteko) hunkituko dela esanen nuke. Nolabait,
baserriarekiko loturan haustura bat gertatu bada, kontzienteki erabakia ala
zorizkoa, ikus-entzunezkoak gure baitan eragitea erraza da. Aldiz, eta
intuizioz ari naiz, baserrian bizi denak pelikula ikusi eta bertan ageri dena
aitortuko duela uste dut, ez zaiola barrena besteei bezainbeste urratuko. Agian,
baserria hiltzera doalako irauliko zaio gogoa, min handia baita hori
liseritzea. Baina ez da baserria utzi duenaren erru-zama sentimendua izanen. Hori
ere aski pisua. Nolanahi ere, aintzat hartzeko bi min.
Askok ikuspegi erromantiko gehiegiz ulertzen baitu landa-mundua. Hiriaren mihi
luzeak hori erakutsi du maiz, halako ezagutza txikiko ausardia batez. Baserrian
bizi denak eta baserria bizibide duenak badaki zer den hori, eta badaki
harekiko begirada bukolikoaren iruzurraz. Errespetua nahi du. Eta, era berean,
baserriko alaba edo seme denak, bat-batean bere esku sentitzen du hainbeste
belaunaldik iraunarazi dutena galarazteko eta eteteko erabakimen garratza.
Desohorearen madarikazioak itotzen du, sokak nola.
Amatxi, filmean erro, lekuko eta akuilu ageri da. Amamak isilik espresatzen
du, ohi gisan hemen. Berak egin beharrekoa egina du. Eta esperoan da, begiradaz
igorririk testigantza. Juan Antonio Urbeltzen kantu ezagunak “pentsa zuk esaten
ez dizudan hartaz” dio eta baserriko bizimodu eta errealitate honek asko du
halakotik. Gaurko solasaldien banalizazio erakustaldien aldean, baserriko
unibertsoan gauza asko ez da hitzez erakusten, kontatzen edo egiten. Eta hori
ere, herri honen idiosinkrasia da.
