2015-02-17

Ahal dugu edo aditz moduen misterioa

“Orain afera ez da euskaldun, errioxar ala aragoiar egiten garen eztabaidatzea. Edota jotak kantatu edo Nafarroa osoan euskaraz hitz egin behar ote dugun. Orain lehentasun handienen alde egin behar dugu; lanaren, osasun unibertsalaren eta gizarte zerbitzuen alde borrokatu behar dugu”.

Halaxe dio Ahal dugu alderdiak berriki zabaldu duen kartel more batek (itzulpena neronek). Euskaldun egitearen kontzeptutik hasi eta lehentasun handienen kontu horrekin segi, zenbat gauza hain lerro gutxian! Alda dezagun berokia, zer axola dio? Ez da, ba, hain ezberdina izanen errioxar edo euskaldun izatea. Gurea meritua; halako tentelkeriekin denbora galtzea ere…!

“Nafar guztion aniztasunaren eta ahalduntzearen alde, Nafarroa osoaren bertebratzearen alde. Erabaki zure lehentasunak”. Dio.

Gure lehentasunak zeintzuk diren erabakiak geundelakoan, baina tira. Aspaldi da lehentasunak aldarazi dizkigutela eta besteen lehentasunak inposatu zaizkigula; gure geure iparrorratzik ez dezakegu erabil. Orain bertebratu edo egituratu behar omen gaituzte; klaro, lehen desbertebratu gintuzten (gogotik, gainera), eta orain puzzle-joko nardagarriarekin gora eta behera. Puzzlearekin lortu beharreko irudia zein da?

Eta gainera ahaldundu nahi gaituzte (hitzak ongi ematen die, bidenabar) justu kontrakoa egin zaigun herri honi, bueltan, ahalduntzearen ideia saldu. Irakurketa bikoitzez jositako sasi-kartel anakronikoa ezin ironiarik gabe ulertu. Ahal dugu edo badezakegu, baina ez dugu nahi.

“Ez zaitezte joan, ez dugu inor galdu nahi” bota zuen Katalunian ere alderdi honen idazkari nagusiak lehen aldiz eman zuen mitinean. Gauzei ezin zaie duten izenaz baino deitu, ez bagara literatura egiten ari bederen, eta ez da komeni jendea gutxiestea. Irrigarria da anbiguotasun ahul eta trakets horiei eustea. Gauzak honela, ore bateko, bereko opilak dira, beste behin. Katalunian eta hemen.

Hara non, gainera, gurera berriz, Iribas Nafarroako Hezkuntza kontseilariarekin bat eginen duen alderdi honek bere oinarrizko filosofia batetan. Hala bota baitzuen beste honek egun batzuk lehenago: “Ez dugu zertan espainol guztiek flamenkoa dantzatu, ez eta nafar guztiek euskara ikasi”.

Herri honetan indikatiboan bizi ginen, zuka, hika eta berorika. Agintera ekarri ziguten bortxaz, tarteka subjuntibo apal bat erabiliz, leungarri-edo. Orain ahalera proposatzen zaigu, baina baldintza handiak ezarriz. Hara. Ahal dugu-n bezala gaude, ez nahi dugun bezala.